Polderblues.be

Leven, wonen en werken in het Waasland



« Ferdinandus Maria, des H. Rooms Rijcks, prinee van Lobkowitz, hertogh van Raudnitz, grave van Sternstein, door de gratie Gods en van den heylighen apostolijcken stoel, bisschop van Gend, grave van Evergern, heere van St: Baefs, enz. enz., aen alle die dese onze tegenwoordige zullen sier, saligheid in den Hecre. Doen te weten dat Meijer, Burgemeester ende Schepenen van den polder den Doel, prochie Kieldrecht oases bisdoms, van in den jaere 1780 ende besonderlijek in 4784 hebben vertoont dat sij aen den keyser ende koninek hadden versogt hunnen wijd: opgeregt te worden in eene prochie, onafhangelijek van die van Kieldrecht, om reden ende motiven opgegeven inde stuckx, gevoegt bij de requeste door den Souvereyn neer hunnen bisschop gerenvoyeert, ingevoighe het decreet van 5 Meert 1754, gevolgentlijck versogten zij dat wij souden delareren de nood--zakelijckheyd op den Doel van eene prochiale kercke, onafhan-gelijek van Kieldrecht. Dese dispositie van den keyser en koninck was ons ten gelijeken tijde gesonden door het gouver­nement generael descr Nederlanden in date 1 Novembre 1783.
De inwoonders van den polder den Doel allegueerden voor redenen om tot hun oogwit te geracken, dat het bijnier onmoge-lijek was ten tijde van den winter aen de prochiaenen van Kieldrecht, woonende op den Doei, te frequentreren hunne prochiaele kerckeom te ontvangen de H. Sacramenten ende bij te
wormen de goddelijcke officien, alsmede'te genieten het gecstelijck voetsel tot welsijn van hunne ziele snligheyd ; dat het ten allen
tyde, jac zelfs in den somer, moeyelijek was ter oorsaeke van de groote afgelegentheyd, sijnde sommige van ontrent de twee uren
ende om de onbru vkbaerlievd der wegen ; dat, voorder in den Doel
meer als 4500 zielen,.  wacronder 900 communicanten gerekent wierden; jae dat hunnen numbre exccdcerde dien van Kiel-drecht, welcke requeste gesien, midsgadersonse dispositie van den 6 Meert 1784, alweer wij belasten onsen heer officieel omme deer inne te doen neer behooren om deer neer te disponncren op de vraegen der supplianten, gelijek men soude bevinden in goede justitie te behooren; gesien ook de requeste, door de selye sup­plianten aen den seer Eerwen heer officieel gepresenteert, bij welke sij te kennen geven dat hij officieel door ons gemachtigt was om verzoek tot bekomen een nieuwe prochie te onder-soeken, vraegende dat hij sig sonde transporteren ter plaetse vonden Doel om alles aldaer te examineren, te hoorcri de gein-terresseerde partijen en dc oppositien te reguleren, bij aldien er ontmoet worden ten daege ende ure, tot dies te presigeren endewel namentlijek den patroon, pastors en kerckmeesters, den collateur, de groote thiendeheffers der prochie van Kieldrecht, de groote gelande van den polder den Doel, en alle andere, die de supplianten sullen willen doen produceren om gehoon te worden op hunne vraegen te deelaren of sij van intentie sijn hun in deze te beletten ende in cas van oppositie de reden te allegueren.
« De gevolgde dispositie vanden beer officieel als commissaris in de saeke om te onderzoeken nopende de noodzaekelijckheyd, titiliteyt ende gemack ofte ongemack tot afsnijden den polder den Doel van dc prochie van Kieldrecht prefigerende den 21 Junij en­de volgende driegen van den jaere 1784, s'morgens ten acht uren in de kereke van den polder den Doel de releesen van den appariteur Dominieus Meerezone vanden 9 Junij 1784, tuygendc copie der requeste ende dispositie geinsinueert te hebben aen de heergin prelaeten van St.-Pieters nevens Gend endeBaudeloo, aen den pastor van Kieldrecht, aende kerkmeesters aldaer, aan de groote gelande vanden Polder den Doel, midsgaders copie der selve geaffixeert te hebben aen de groote kerckdeure van Kieldrecht het proces-verbeel der visite en informatici) nopende de noodsaekelijek-heyd, utilitcyt, gernack ende ongernack om op te rechten eene prochie in den polder den Doel, gehouden ten gestellen daege door den seer Eerw'n heer Maximilianus Macarius de Meulenaere, canoninek gradueel onser cathedrale kercke ende officieel des bisdoms, onzen commissaris inde zoeke, ten bijwesen van de gein­teresseerde partijen, tryt welke resulteerde dat aldaer was eene kereke lang 400, breed 78 voeten, door onsen immediaeten voor-saet gewijdt ten jaere 1775 ter eeren van 0. L. V. Hemelvaert, gelijek ook den grooten autaer; dien van den rechten kant in den syden beuck ter er:ren van den H. Cornelius, ende van den slincken ter ceren van den H. Sebastianus ; dat den predick-stoel, de communiebanek, de biechtstoelen, de vunte, gewijde vaeten, midsgacders de ornamenten, die aldaer bevonden de kercke toebehoorende, waeren in eengin behoorelijeken staet, dog dat het dack der kercke moeste gerestaureert worden als oock de seydebeuken ; dat de sacristeije, over weynige jacren nieuwe gebauwt, seer ordentelijck was; het kerckhof, de klokke ende voordere noodzaekelijeklieden in goeden staet; dat aldaer waeren residerende twee priesters, onderpastoors der prochie van Kieldrecht, om te besorgen het geestelijek voetsel ende te admi­nistreren de II. Sacrementen aen de inwoonders van den selven Doel, beloopende tot eirea1500, weer onder 870 communicanten; dat .het pastoreel huys onbewoonbaer was ende ten geheele moeste nieuw smeekt worden ; dat de wegen in den somer seer slecht waeren ende in den winter onbruyekbaer, soodat het ten allen tijde ten uvttersten moijelyck was Voor de prochiaenen om door burgemeester ende schepenen van den Doel, die daer uyt vallen moeten vinden zoo het onderhoud van de kereke als de competentie van den onderpastor ende koster.
Aldus gedaen ende geconveniert, dathe alsboven, ende onder speciaele agreatie alsvooren. Waeren onderteekent M. van de Velde, prior en proost van St. Pieters nevens Gend, F. J. Segers, deservitor in Kieldrecht, Ign. Jos. de Woel, Questenmont, P. Goossens, P. Gillis, L. Maroucx d'Opbraele, alsmede de naer-dere transactie nopende eenige geschillen uyt de voorgaende gesproten, waerbij geconveniert is dat de hierboven gemelde transactie van 21 April 1789 sal vol effect sorteren, met dese veranderinge nogtans, dat het vierde poert der dijende van den nieuwen Polder Arenberg, daerbij geeedeert aen de fabrique der kereke inden Doel, voor liet droegen de lasten, daerbij vermeld, in vollen eygendotn ende proprieteyt sullen blijven aen de selve abdije van St. Pieters ende pastoor van Kieldrecht, in plaetse van weleke sij jaerelijekx aen de zelve fabrique sullen betaele.n tot een bondert guldens courant, sijnde voor ieder vijftigli guldens, ingang met dathe deser, in consideratie van weleke sommen van 100 en van 50 guldens, aen de fabrique gecedeert, de abdije van St. Pieters voor eeuwig sal ontslagen en vrij sijn van alle lasten, contributien ende belastingen, van wat nature die souden mogen wesen ; de agreatien ende approbatien daerop gevolgd, genomen op bchoorlijcke wijse der abdije van St. Pieters, presiderende den seer eerwen hetere Martinus vande Velde, prior en proost, actuelen prelaet, in dathe 7 Junij 4791; van den deservitor van Kieldrecht in date 17 Meij 4794 ; van Burgemeester ende schepenen van deti Doel, in dathe 26 Meert 4791; van de groote gelande vanden zelven polder den Doel ter generaele convocatie den 9 Junij 1789; uyt alle welcke stro transactien als approbatien en goedkeuringe resulteert, dat de geschillen in het vrindelijek zijn geeyndigt ende verraccordeert op de conditien, hierboven uytgedruckt, waertoe wij ons rese-repen ; gesien ooek het decreet van sijne majesteyt den keyser ende koning, in dathe     Septewbre 4789, bij weleke wij worden
geauthoriseert voorts te procederen tot de gevraegde erectie, ingevolge de arangementen genomen met de geinterresseerde ten
aensicn van het onderhoud 'van den pastor, pastoreel huis, onderpastoor, midsgrs kereke vanden polder den Doel ; oock het posterieur decreet van hunne koning' ijeke hoogheden de gouver­neurs generael deser Nederlanden in dathe 2 November 1791, bij
welcke sij agreëren ende confirmeren de bovenstaen de conventien, eyndigende de nioyelijckheden ter gelegentheyd van de erectie
van eenti nieuwe prochie in den polder den Doel ; eyndelingc overleyt de vroegen der supplianten, ende op alles gelette, den H. noem Gods aenroepen hebbende, met advies van gods- ende reehtgeleerde,hebben wij gedimembreert ende gesepareert, gelijek wij dimembreren ende separeren van de prochie kereke van Kieldrecht, den polder den Doel met Zijne toebehoorten, alwaer is eenti kereke, emmers succursacle capelle, gewijd ter eert vande H. maget Maria, heden in goeden stoet, die wij opgeregt hebben ende opre9.en in prochiaele kereke onder den noem ende ter aenroepinge van 0. L. V. Hemelvaert, dit met alle de regten, lasten ende preëtninentien der andere paroehiaele kercken van ons bisdom, sullende hebben eenera eygen pastor, indepen­dent ende geensints onderworpen aen dien van de parochie Kieldrecht, die voor competentie sal genieten de inkomen, hier vooren in de transactie') ende conventien gereguleert, op de conditien aldaer uitgedruekt, ingang te nemen met dathe deser ; sullende met dezelve dathe den deservitor van Kieldrecht ontlast zijn van de contributie van 400 guldens 's jaers tot restauratie, emmers erbauwinge van het curen-huys op den Doel, onlangs de nieuwe sluvse van den nieuwen Arenbergh, tot den nieuwen dijck, sal wesen het geschey tussehen de prochie den Doel en gelegt tot het opbouwen van het selve turen boys, te vermin­deren met twee honderd guldens courant, boven de jaerlijeksche croisen der gelichte penningen, tot de totaele ontlastinge ; voor-ders ter presentatie van den eerwaerste" heer prelaet van Sint Pieters, patroon pastor primitif, stillen wij voor eersten pastor emmers perpetuelen deservitor van denselven Doel aenstellen bij 'opene brieven den heer Joannes Geldolf, actuele') deservitor in den Doel, dit nogtans sonder prejuditic van elckx regt. Wij oordoelen voorders aldaer noodsackelijk tot loffelijcke bestieringe der sielen, eengin onderpastor en koster, die hunne competentien sullen ontvangen van de fabrique der kereke op den voet ende tot de somme gelijk andere onderpastors en kosters in de omliggende prochien genieten, te weten den onderpastor tot 240 en den koster tot 20 guldens s'jaers, boven de vervallen, emolumenten ende proffijten nier ordinaire gewoonte binnen den lande van Wars ; sullende aan de fabrique tot volbrengen here lasten bellandigt worden alles vat Van den offer, in de kereke te doen, sal voortkomen, sonde!' eenige reserve ofte exceptie.
« De Iimiten„ emmers uvtterste palen der selve nieuwe prochie den Doel sullen sijn voor eeuwig, zoo wij die stellen, midts te weten de Schelde van oosten ; de limiten der prochie van Calloo ten suyden ; de kruyne van den Calloosehen dijck, liggende voor­bij d'hofstede van Martinus Bogaerd, loopende naex St. Anthonius hoek, coppelende aen den Ste Anne Keetenisse dijck leydende voorbij de redoute Sparre tot den Doelschen dijtik,. gevolgent- lijck de huysen staende ten westen van denselven Calloosehen dijck en van dien Ste Anne Keetenisse, beginnende voor d'hof-stede van J. Vercauteren, loopende naer de redoute sparre, naer den Doelschen dijek, sullen zijn van de prochie Kieldrecht, benevens de redoute sparre ende den dijck van den ouden Arenberg polder, ende de huysen op de oostzeyde zullen sijn van de prochie den Doel ; van den noorden den gcinnondeerden polder het Luys en Schelde, wel vcrstaende dat de wijeken Ste Anne, Kieldrecht en: Kalishoek, emmers alwaer d'hofstede van sieur de Theye, de weduwe Jan Wevn, Martinus Bogaert, Pieter Cardoen, Joseph Gelderman ende andere in staen, voor-taen sullen wesen prochie den Doel, ende welckers thiende, door den deservitor van Kieldrecht afgestaen, sullen competeren aen den heer pastor van den Doel, soo ende gelijck bij con­ventie van den 21 April 1789 besproken ende geconveniert is; cyndelinge d'eerste stracte naest den Doel, beginnende van den (Dick van den ouden Arenbergh loopende naer ofte nevens gebauwtonaer noch niet ten vollen voltrokken; belastende niet te min bij provisie den pastoor van den Doel jaerlijckx het capitael, Kieldrecht, dusdaenig dat de huysen, ende hofsteden, gelegen op de oostzijde van de selve straet naest den Doel, alle sullen wesen jurisdictie van den Doel ; ingevolge wij hebben belast ende bevelen midts dcsen dat de inwoners vanden Doel, emmers alle die sig bevinden en in het toecomende bevinden sullen binnen de paelen,hier hoen uytgedruckt,gevoegt aen de nieuwe prochie den Doel, sullen bestiert worden door den pastor van deselve prochie ende sijne wettige opvolgers, die door ons ende oase nacrkomers sullen aldaer gestalt worden, op de presentatie van den heer Patroon pastor primitif, even ende gelijek het geschied in de prochie van Kieldrecht, conform ende ingevolge de transactie aengegaen ten jaerc 1735,19 Fcbruaris, tusschen onsen voorsact den hoogweirdigsten heer Jan Baptiste de Smet ende den voor-saet van den actuelers beer prelaet van St. Pieters, den eerweir-digsten heer Phillippus Standaert, ais sijnde dese nieuwe pastorye van het selve patroonact der exempte abdije van St. Pieters; sijnde onse intentie ende expresselijeke begeerte, dat den pastor ende sijne opvolgers sullen hebben alle de lasten ende verbintenissen, oock integendeel genieten de regten, prerogativen ende emolu­menten, weleke de pastors hebben en bij gebruyke en regten genieten binnen den lande van Waes, sullende den heer patroon en pastoor primitif in de nieuwe opgèregte prochiale kercke continueren als in de mocderkercke in alle sijne prerogativen, rechten ende preërninentien, als naer rechte ende gebruyck. En om aan de moederkercke te behouden de eere, die haer toekomt, vermids den Doel uyt haer gesproten is, sal jaerlijckx door de fabrique der kereke van den Doel aen die van Kieldrecht op haeren patroondag, feestdag van II. artsengel Michael, geoffert worden door den kerckmeester van de selve nieuwe opgeregte prochie cene witte wasse keirsse, wegende ten minste drij pond, ende eene kroone in specie, emmers drij guldens drij stuivers; voorders sal dit ons bissehoppelijek decreet in het consistorie van onsen geestelijeken hove publiquelijck met opene deuren afge-lesen ende gepubliceert worden ende van woorde te woorde gehregistreert, soo in het register van weken, berustende in onse secretarie, alsin dien van sententien van onsen geestelijcken hove.
« Aldus gegeven tot Gent in ons bisschoppelijk paleis den 24, April 4792(1). »